Rắn hiện nay đang sống đều không có chân, chỉ có rất ít loài, ví dụ như con trăn còn có dấu vết của chân sau, đủ thấy tổ tiên của rắn có chân, chẳng qua là sau này đã dần dần thoái hóa mà thôi.
Rắn không có chân, tại sao có thể bò được rất nhanh vậy?
Rắn không có chân có thể bò, đó là do chúng có cơ quan vận động và phương thức vận động đặc biệt.
Toàn thân rắn bao phủ một lớp vảy, nhưng những vảy rắn này khác với vảy cá, vảy rắn là do tầng sừng ở phía ngoài cùng của da biến thành, cho nên cũng được gọi là vảy sừng. Còn vảy của đại đa số loài cá là tầng chân bì phía trong cùng của da biến thành. Vảy của rắn khá dẻo dai, không thấm nước, sự lớn lên của vảy cũng không thể tương ứng với sự lớn lên của cơ thể. Rắn lớn lên đến một thời gian nào đó cần phải lột xác một lần. Sau khi lột xác, vảy mới mọc ra sẽ lớn hơn vảy cũ một chút. Vảy rắn không chỉ có tác dụng chống sự bốc hơi của nước có trong cơ thể và bảo vệ cơ thể khỏi bị tổn thương, mà là cấu tạo chủ yếu giúp rắn không có chân vẫn có thể bò được.
Vảy trên thân rắn có hai loại: một loại ở chính giữa bụng tương đối lớn và có hình chữ nhật, được gọi là vảy bụng; còn loại thứ hai nằm ở hai bên vảy bụng kéo dài đến mặt lưng, hình nhỏ hơn, gọi là vảy thân. Vảy bụng thông qua cơ sườn nối với xương sườn.
Chúng ta biết rằng, rắn không có xương mỏ ác, xương sườn của rắn có thể cử động được tự do trước sau. Khi cơ sườn co bóp, làm cho xương sườn di động về phía trước, nhờ đó vảy bụng hơi vểnh lên, đầu nhọn của vảy vểnh lên giống như bàn chân giẫm lên mặt đất hoặc vào vật thể khác, sẽ đẩy cơ thể tiến về phía trước.
Ngoài ra, xương sống của rắn trừ khớp xương thông thường lồi ra, còn có một đôi xương cung lồi của đốt trước với xương cung lõm của đốt sau xương sống trước tạo thành khớp, như vậy không chỉ làm cho xương sống của rắn nối với nhau càng thêm vững chắc, và cũng đã tăng thêm khả năng uốn lượn sang trái, phải của thân rắn, làm cho thân rắn có thể vận động theo hình sóng. Như vậy, mặt bên của cơ thể rắn không ngừng gây áp lực với mặt đất, sẽ đẩy cơ thể rắn tiến lên phía trước. Sự vận động này kết hợp với hoạt động của vảy bụng thì có thể làm cho mình rắn bò về phía trước rất nhanh.
Da của rắn rất nhão, khi vảy tiếp xúc với mặt đất, trước hết trong cơ thể chuyển động trượt về phía trước, động tác này không những giúp cho rắn bò, mà còn là nguyên nhân để rắn có thể trèo cây. Nếu đặt rắn trên sàn nhà bóng nhẵn thì nó sẽ “khó nhọc bò từng tí một”.
